सुगरण ✍️

-



|| सुगरण ||


आहेत पक्षी अनेक
सुगरण हुशार एक
कुटूंब चालवते नेक
खोपा अविशकार एक…

वयात येता ही
पाहुन जोडीदार निवडते  
प्रेमात सुरवात करते
नवनिर्मिती कास धरते…

प्रजनन काळ जवळ
गोळा करती  पवने
जातीतील शोधुन गवत  
अथक परिश्रमाणे  रानीवने…

शोधते काटेरी झुडूप   
लांब बारीक फांदी  
गुंफ़ते विणते खोपा
दुमजली वीण नजरबंदी…

एकात घालते अंडी  
दुसऱ्यात नरमादी स्वछंदी 
धोरण दृष्टी कुटूंबाची
राहतात झाड फांदी…

 द्रुष्ट प्राणी त्रास
बाळा साठी अट्टहास  
जपते त्यांना खास
सतत कुटूंबाचा सहवास…

  गुण असंख्य सुगरणीचे  
उपमा देतात इची  
पाककलेत घर सजावटीचे  
सुगरण माउली मानवाची…

प्रदीप पाटील
गणपूर ता.चोपडा
जिल्हा.जळगाव
©®

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

कथा क्र 02

-
| | बोध कथा -  क्रमांक: 02 | | लेखक -प्रदीप मनोहर पाटील. माझे आजोबा कै. वेडू आण्णासो.. लहानपणी  मला नियमित  गोष्टी सांगत त्यातील आठवणीतील एक गोष्ट...    गाव होते लहान काळ नवं युगास सुरवातीचा. सारे बाराबलुतेदार गुण्यागोविंदात आप आपली कामं करत. हेवेदावे,  द्धेष,  मत्सर कधीच कोणाला शिवत नसे एकोपा सर्वांच्या ठायी भरलेला. विभिन्न कामं करून कुठंही जातीभेद लवलेश न्हवता.गावात एकमेकांना मान सन्मान योग्य ठेवत.  एकीत सारे कामे करत.      गावात पाटील यांचा दरारा  भलामोठा वाडा  सुख समृद्धी तेथे नांदत होती छोट्याश्या किल्या प्रमाणेच त्यांचा वाडा होता. वाड्यात नोकरचाकर यांचा राबता असे. पाटलांनी हिशोब लिहण्या साठी मुनीमजी ठेवला होता. त्यातूनच त्यांच्या संपत्तीचा अंदाज येई.. पाटलांच कुटुंब तसं लहानच ते दोघे आणि त्यांना  एकच मुलगा त्याच नुकतंच काही दिवसा  पूर्वी लग्न झाले होते. संध्याकाळची वेळ होती दिवे लागणीची पाटील ओसरी वर बसलेले असतात. नेमकं त्याच वेळी गावात काही शिक्षण प्रेमी गावात शाळा उभारणी करत असतात  ती चार पाच जण शाळे...
Read more

रक्षाबंधन

-
Image
| | रक्षाबंधन | |     चंदनाच्या पाटावर भावाला   सोन्याच्या ताटाने   ओवाळीते   अक्षता  कपाळावरच्या ब्रम्हांला  ज्योत  ओवाळीते भाऊरायाला … फिरवते  लावण्य सोन्याला बांधते  धागा भावाला सांगते भावाच्या  मनाला आपुली  कीर्ती ऊरुदे…  कळूदे या विश्वाला धागा बांधला  मनगटाला धार  दे तुझ्या तलवारीला राहा  तत्पर  रक्षणाला … सांगते तुला भाऊरायाला सण हा रक्षाबंधनाचा आला नको अंतर कधी नात्याला माहेरची साडी पाठव  बहिणीला … जाग आपुल्या संस्कृतीला विश्व् बंधुता या संकल्पनेला मान दे स्त्री जातीला रूप माझंच  स्त्री वर्गाला … ओरडून सांग मानवजातीला  सांभाळा  विश्वातील बहिणींला  मागणं समस्त भाऊ रायाला भाऊ बांधील विचाराला…  प्रदीप मनोहर पाटील  गणपूर ता. चोपडा  जिल्हा. जळगाव  ©®
Read more

आई - मायेचा सागर

-
Image
| | आई - मायेचा सागर | | आई मायेचा सागर  ममतेचे असतं आगर  भरला  जीवनात सार  उचलला रक्तातुन भार.  आणलं तीनं पृथ्वीवर  कळवला   सृष्टी सार  जगलो तिच्या दुधावर  शतदा प्रेम जगण्यावर..  मन झालं प्रेमळ होती तीच निर्मळ  तिनेच उचलली  कावड  केला कुटूंबाचा सांभाळ  जरी तिला भोवळ लोटला थोडा काळ  आली तिची वेळ  बसवु सारा मेळ. नको तिला अंतर  थकलं तीच शरीर  आता उचलु भार  जाईल आपुल्या खांद्यावर.  अंनत माउलीचे उपकार  फेडु येथेच सारं   आशीर्वाद मिळतील फार  करा मन गार.  प्रदीप पाटील  गणपूर ता. चोपडा जिल्हा. जळगाव  ©️®️
Read more

विज्ञान एक वरदान ✍️

-
Image
 | |  विज्ञान एक वरदान | |          जीव निर्मिती होऊन अंनत काळा नंन्तर माणुस विज्ञान वादी बनला. असं म्हणतात पण हे खरं नाही असं मला वाटतं  मानव तसा सुरवाती पासुन संशोधक असला पाहिजे नव्हे होता फक्त त्याच स्वरूप बदललं त्याला विज्ञान नाव दिल गेलं. मानव निर्मिती नंन्तर सुरवातीला शोधक नजर ठेवुन सुरवात आग कशी पेटवायची ती   निर्माण केली अन्न शिजवुन खाऊ लागला. स्वरक्षण साठी दगडा पासुन हत्यार बनवले. नंन्तर विळे गोफण कुऱ्हाड पुढे ढाल तलवार. पुढे  तोफ बनवली.अणुबॉम्ब पर्यन्त पोहचलो. माती कोणती कशी त्या  पासुन भांडी बनवली.   रंग शोधुन काढले.  नंन्तर जमिनीतुन खनिज काढु लागला लोखंड सोन चांदी शोधुन काढलं . त्या पासुन वस्तु बनवल्या   पशु पक्षी यांना माणसाळून त्यांच्या  मार्फत कामं करू लागला. ग्रह तारे यांचा अभ्यास करून वारे कसे वाहताय मग पाऊस कसा पडणार कोणते पक्षी कशी हालचाल करतात हे शोधुन बोध घेऊ लागला त्यांनी घरटं कुठं बांधली यावरून पण पावसाळ्याचा अंदाज घेऊ लागला.  कोणतं अन्न खायचं हे शिकला नंन्तर शेती करू ...
Read more

🚩 दिवाळी ✍️

-
Image
  दिवाळी   माझ्या  विचारातून सुचलेली दिवाळी.  भारतात मला वाटतं पुरातन काळा पासून चालत आलेला उत्सव. उपलब्ध पुराव्या नुसार किमान तीन चार हजार वर्ष जुना आहे.काही लोकांची श्रद्धा आहे की चौदा वर्ष्याचा वनवास संपवून रामचंद्र सीतेसह अयोध्येला परत आले.तो काळ म्हणजे दिवाळी. असे अनेक वेगवेगळी दाखले या दिप पर्वा विषयी सांगितलेली आहेत. त्यात असलेला उत्साह हा शेतकरी साठी खुप जवळचा नव्हे त्यांचाच खरा उत्सव. कृषी प्रधान भारत देशात कृषी वर पुरातन काळ पासून अंनत संशोधन आध्य पुरुषांनी केली  आणि नंतर शेती करण्यास सुरवात केली  मानवी उपयुक्त जीवाला लागणारं अन्न अगोदर शोधून  विविध जे उपयुक्त आहे ते भाजी, भाकरी बनेल असं तसेच  धान्य, कडधान्य,  भाजीपाला, फळे, कंदमुळे, विविध औषधं उपयुक्त    झाडं त्यांची वाढ संगोपन त्यांनी सुरु केलं नंतर शेतीत रूपान्तर करून शेती करू लागले . शेती साठी प्रत्येक टोळी किंवा गावा मधील प्रांत राजेशाही पद्धत रुजली  त्यात त्यांनी तेथील  माणसं  यांना कामं वाटून देऊन आपापली कामं करू लागली. नंतर त्या कामावर आधारित त्यांना...
Read more

कर्तृत्ववान नारी (माँ जिजाऊ) ( क्र 1)✍️

-
Image
| | कर्तृत्ववान नारी | | (माँ जिजाऊ) झाल्यात अनेक स्रिया  जिच्यात असते माया  पडली कर्तृत्वाची छाया  आली संस्कृती रक्षाया...  कुलवन्त लेक झाली  छत्र छायेत वाढली  दांड पट्टा शिकली  भोसल्यांची सुन शोभली... जुलमी पातशाही देखिली  लाचार रयत पाहिली  मनात सारी  गहिवरली  खूणगाठ मनात बांधली...  अर्धांगिनी शहाजिची राणी  पुत्राची गुरु झाली  मुलास  संस्कृती शिकवली  शौर्याने कीर्ती पसरली...  माता शिवरायांची  जिजाऊ  जातपात सारी विसरली  गोत्र एकवटली मराठी  बलुतेदार एकत्र आली... पुत्रानं घडविला इतिहास  आले रयतेच राज्य  राजे झाले शिवबा  माँ सायबांचं स्वराज्य... 
Read more

कथा क्र 01

-
Image
| | बोधकथा | | लेखक :- प्रदीप मनोहर पाटील.   माझे आजोबा कै. वेडू आण्णासो. मला लहानपणी नियमित गोष्टी सांगत  त्यातील आठवणीतील गोष्ट....  एक कुटुंब असतं. त्या कुटूंबात एक वयोवृद्ध म्हातारे गृहस्थ त्यांचा मुलगा,  सुनबाई आणि नातु असे छोटंसं चार जणांचे कुटूंब लहान असतं.. म्हातारे बाबा  खूपच वृद्ध असल्या मुळे बाहेर फिरायला किंवा कुठं जायचा विषयच नसतो. अंगात कुठलाच त्राण नसतो नुसतं घरीच अंथरुणात पडून राहतात. तेथेच उठ बस जेवण करतात.   त्यांचा मुलगा नोकरीला असतो. मुलगा  त्यांची हि अवस्था पाहून एक घोगडी   (घोगडी..  पूर्वी  पावसाळ्यात मागील बाजूस डोक्या वरून खालपर्यंत सोडतं. रेनकोट सारखं... पावसात भिजू नये म्हणून.. नंन्तर सतरंजी सारखं कुठं झोपायला पण टाकून दिली की कामात येई...    ) आणून देतो. आणि घरातील एका कोपऱ्यात टाकतो.  वडिलांना सांगतो हया घोगडी  वर बसत चला. झोपायला पण होईल. वडिलांना त्यांची जागा दाखवून देतो. बिचारे तेथेच उठ बस जेवण करतात. तेथेच एक कोपऱ्यात जाऊन बसत असतात. असाच दिनक्रम त्यांचा सुरु असतो. असं करत करत...
Read more

चिऊताई चिऊताई.

-
Image
|| चिऊताई चिऊताई ||   बोल चिमणीचे चिवचिव  वाटतं आयकत राहु  घाबरट ईचा जीव  दाणे टाकत जाऊ… कुटुंब करून राहते  बाळांना चोचीने भरवते  दुर नेऊन फिरवते  मोठी झाली उडवते…  माणुस वस्तीत राहते  खोपा घरात बांधते  आधार माणसांचा शोधते  आळ्या वेचुन खाते… काँक्रीट झाली जंगल  घरं तिची  गेली  रेंज टॉवरला आली  चिमणी बिचारी मेली…   दुर्मिळ झाल्या चिमण्या  मानवांच्याच साऱ्या करण्या   लागले दिन मनवण्या  लागतीत भोग  भोगण्या…  प्रदीप मनोहर पाटील  गणपूर ता. चोपडा  जिल्हा. जळगाव  ©®
Read more

आई

-
Image
लेखक :-प्रदीप मनोहर पाटील...      आई म्हटले कि आपल्या डोळ्या समोर उभी  राहते मायेचा सागर वात्सल्य करुणा मूर्ती  आज मी आपल्या समोर आई या विषयी लिहणार बोलणार आहे. तसं पाहील तर आई वर सर्वांचे खुप बोलुन झाले आता पर्यंत जगात खुप काही लिहिले बोलले गेलंय सर्व सांगुन झालंय. मला लिहण्या साठी काहिच उरले नाही असं वाटते  पण विषय निघाला म्हणुन लिहतोय खांदेश कवियत्री स्वर्गीय  बहिणाबाई   या खुप वर्षा पूर्वी म्हटल्या, " माझी माय सरस्वती " आपण आज जे आहोत ते सार आई ची देण आहोत आपल्या जवळ असलेली विद्या,  संस्कार हे आई चेच देण आहे... विश्वरूप आई या विश्वाची जननी माता म्हणजे आई. विश्व निर्मिती होतांना आई चं योगदान खुप मोठं आहे पित्या बरोबर सम्पूर्ण पणे एकरूप होऊन माता पिता यांनी या सुंदर विश्वाची निर्मिती केली. मातापिता  तसं पाहिलं तर एकच आहे पण अंग भिन्न असल्या मुळे रूप वेगवेगळे दिसते एक शिवाय दुसऱ्याच अस्तित्व नाही अगदी तसंच  आहे आणी दिसते  म्हणजे एक नाणे त्याच्या दोन बाजु आहेत. एक दुसऱ्या विना अधुरं दोघे देव रूप एकाच अस्तित्व दुसऱ्या शिवाय...
Read more

चला जाऊया खेड्याकडे

-
Image
| |  चला जाऊया खेड्याकडे | | चला जाऊया खेड्याकडे  पाहू पडलेल्या वाड्याकडे  बघु भकास   बुरुजाकडे  जाऊ गत वैभवाकडे.  बघु बैलगाडी कडे  जाऊ तेथे  गोठ्याकडे  जुन्या आठवणीत सगळे   आता सारं वेगळे. गेला आता पाणवठा  धरणात  पाण्याचा साठा  उजाड रान नदी  शांत बाजार पेठा.  गेलं जुनं साम्राज्य  देऊ गावकऱ्यांना धीर   सरकारी योजनांना उशीर   आधाराने बनवू खंबीर.    चला जाऊ खेड्याकडे  घालु साकडं गावदेवीकडे  सुख परतूदे इकडे माणसं माणुसकी चोहीकडे.  प्रदीप पाटील  गणपूर ता चोपडा जिल्हा जळगाव   ©®
Read more